O Lazarevcu

Mesto na kome je u prošlom veku podignuta varošica zove se Zbegovac. Ovo osunčano brdo privlačilo je ljude, uglavnom zanatlije (opančare, obućare, terzije, kovače,…) i trgovce. 1882.godine ovo bezimeno naselje dobija Zdravstvenu zadrugu, poštu i telegraf. Na Lazarevu subotu, 24.aprila 1887. godine, održan je zbor na kojem je izražena želja za proglašenje i imenovanje varošice. Sa ovog osnivačkog zbora upućen je zahtev Skupstini Kraljevine Srbije da bezimenom naselju na Zbegovcu da ime i odobri osnivanje opstine. Vlasti iz Šopića su u isto vreme poslale pismo Skupstini o svom neslaganju.

Narodna Skupstina Kraljevine Srbije je dobijeni zahtev građana sa brda Zbegovac posle dvogodišnjeg osporavanja predala Ministarskom Savetu radi udovoljenja želja građana. Savet je odlučio da 1889. godine varošica dobije ime Lazarevac, u čast srpskog kneza Lazara Hrebeljanovića. Naime, te godine je pripremana proslava 500.godišnjice boja na Kosovu. Ceo događaj je propraćen 28. juna 1889.godine u „Srpskim novinama” koje je uređivao Pera Todorović. Lazarevčani su uspeli da iz sela Šopića presele sedište sreza kolubarskog 1895. godine. Religiozne običaje su obavljali u crkvi u Petki, jer su im Šopićani to zabranjivali. Problem je prevaziđen nakon nekoliko meseci.

Prva bolnica u Lazarevcu sagrađena je 1930. Dobrotvori zgrade, koja je prve pacijente primila 1932., bili su Toma i Ilinka Paunović iz Šopića.

Prva škola je počela da radi 1. oktobra 1889. godine. Nova školska zgrada je useljena 1906.godine, a 1. aprila 1942.godine počela je sa radom građanska škola. Lazarevac je u I svetskom ratu bio poprište odlučujućih bitki za opstanak Srbije. Od 16. novembra do 15. decembra 1914. godine trajala je Kolubarska bitka. Najkrvavije borbe su vođene radi zauzimanja visova Vračeg brda i Cavke. General Živojin Mišić je posle uspešno okončane bitke dobio čin vojvode. Po završetku rata 1918. godine, lazarevački solunci su rešili da sve poginule vojnike u Kolubarskoj bici ponovo sahrane u Lazarevcu. Gradnja Spomen kosturnice i crkve počela je 20. septembra 1938.godine. Osvećenje temelja je obavljeno 8. novembra 1938. godine a objekat završen 1940. godine.

U međuratnom periodu osnovano je „Sokolsko” društvo. Gimnastučari su učestvovali na sletu u Zagrebu 1933. godine kao i na evropskom sletu „Sokola” u Pragu 1934. godine.

Od 1950. godine počinje industrijalizacija ovoga kraja. Otvoren je Površinski kop Polje „A”, a 1952. i Polje „B”. Eksploatacija uglja se povećavala iz godine u godinu, izgradnjom Polja „ D ” i istočnog krila na otkopu „Tamnava” u selu Cvetovac.

1955. godine gasi se kolubarski srez i nastaje srez Lazarevac, koji postoji do 1957. godine, od kada se nalazi u sastavu valjevskog sreza, a zatim 1971. godine opština Lazarevac pripada Regionu Beograd.

Na stalnoj konferenciji gradova u Titogradu ( danas Podgorica ) 1964. godine odlučeno je da Lazarevac dobije status grada. Industrijalizacija kraja rezultirala je promenom izgleda Lazarevca. 1953. godine sagrađena je nova jednospratna zgrada pošte. Sadašnja zgrada opštineje sagrađena 1953., a velika i mala sala 1961. godine.Iste godine su sagrađene zgrada Beogradske banke i prva samoposluga. Od 1953. počinje izgradnja prvih društvenih stanova. 1959. ozidana je prva robna kuća, a završena je i osnovna škola „Vojislav -Voka Savić”. Tehnička škola i Gimnazija su se uselile u novu zgadu 1961. Hotel „Vis” je primio prve goste za doček Nove 1965. Osnovna škola „Dule Karaklajić” primila je prve đake 1. septembra 1972., a Dom kulture je počeo sa radom 27. decembra 1977.godine. Grad je dobio svoju radio stanicu koja je emitovala svoj prvi program 28. novembra 1981. godine.

Lazarevac se prostire 55 kilometara jugozapadno od Beograda u pitomoj šumadijskoj Kolubari, na ravničarsko - brdovitom terenu i to na raskrsnici puteva prema Beogradu, Aranđelovcu, Mladenovcu, Ljigu i Valjevu.U neposrednoj blizini grada su Ibarska magistrala i pruga Beograd - Bar.

Ovaj teren sastoji se od tri doline vremenom nastale duž rečnih tokova Turije, Peštana i Onjega koji se ulivaju u Kolubaru. Nešto dalje su planine Rudnik, Kosmaj, Venčac i Bukulja. Klima je umereno kontinentalna sa prosečnom godišnjom temperaturom vazduha 11,4 0C.Postoje brojni materijalni dokazi o nastanjenosti ovih krajeva u paleolitu. Arheološka istraživanja su otkrila keramičke predmete vinčanskog tipa.

Predmeti pronađeni u Velikim Crljenima i Arapovcu ukazuju na postojanje naselja u bakarnom dobu. U lokalitetu Kalenić - Livade otkriveni su ostaci kuće datovane u 3300 g.p.n.e.

Početkom naše ere ova oblast se nalazila u sastavu rimske imperije.U kripti crkve Svetog Dimitrija, čija gradnja je otpočela 1938., pohranjene su kosti poginulih u bici - 20000 srpskih i 30000 austro -ugarskih vojnika, što je jednstven primer u svetu. U drugom svetskom ratu Lazarevac i okolina oslobođeni su u septembru 1944. Drugu polovinu 20. veka obeležava nagli razvoj industrije (rudarstvo i energetika), veliki priliv stanovništva i modernizacija svih oblasti gradskog života.

Geografija

GEOGRAFSKI POLOŽAJ

Lazarevac leži u živopisnom delu šumadijske Kolubare, na prelazu iz gornje u donju Kolubaru, u neposrednoj blizini reke Kolubare, na nadmorskoj visini od 147 m. Opština Lazarevac je jedna od 17 opština u sastavu Beograda. Sačinjavaju je 33 naseljena mesta. Nalazi se na 55 km južno-jugozapadno od Beograda. Prostire se na površini od 384 kvadratnih kilometara, između 44st. 16min. i 44st. 34min. severne geografske širine i 20st. 11min. i 20st. 28min. istočne geografske dužine. Lazarevačka opština se graniči sa sledećim opštinama:


RELJEF

Reljef opštine Lazarevac nagnut je prema reci Kolubari, koja predstavlja zapadnu granicu. Dok je severozapadni deo opštine ravničarski, jugoistočni je brdovit. U doba oticanja pliočenskog jezera u ovoj oblasti postojale su na dnu jezera tri veće doline: dolina Turije, Peštana i Onjega. Ovim dolinama danas teku istoimene reke. Niske terene predstavljaju aluvijalne ravni reka: Kolubare, Beljanice, Turije, Peštana, Ljiga, kao i donjih tokova Lukavice, Grabovice i Onjega. Između ovih ravničarskih terena prostire se brežuljkast teren sa kog se uzdižu brda: Stubički i Kruševački vis, Starača, Razboište, Belin grob, Glavica, Ćuk, Čovka i Vrapče brdo. Najvišu tačku u opštini prestavlja Stubički vis sa 393m nadmorske visine. Najniža tačka je na severozapadnoj granici opštine, na mestu gde reka Kolubara ističe sa Lazarevačke teritorije, i ona iznosi 90m nadmorske visine. Što se tiče nagiba terena najveći deo, oko 30% ukupnog terena je neeksponirano, sa uglom nagiba do 1. Sa uglom nagiba od 1 do 3 je oko 14% terena, dok je samo 2,3% terena sa uglom nagiba od 20 do 30. Kada posmatramo ekspoziciju reljefa na teritoriji opštine Lazarevac primećujemo da najveći procenat 13.4% teritorije ima jugozapadnu ekspoziciju, dok je svega 3.2% okrenuto prema jugu.

GEOLOŠKE KARAKTERISTIKE TERENA

Ovo područje je izrađeno od različitih stena, kako u pogledu geološke starosti i načina pojavljivanja, tako i u pogledu njihovog pertografskog hemijskog sastava. U geološko najstarije stene ubrajaju se paleozojski kristalasti škriljci, zatim trijaski i kredni krečnjaci, peščari i laporci. Od ovih stena izrađeni su brdoviti delovi terena: Stubički i Kruševački vis, Ćuk, Vrače brdo, Čovka i druga. Niže brežuljkaste i ravničarske delove terena izrađuju tercijani i kvartarni sedimenti sastavljeni od peskova, glina, peščara, krečnjaka, ilovače, šljunka, infuzorske zemlje i uglja. O burnoj geološkoj prošlosti ovog kraja svedoči velika masa izlučenih vulkanskih stena dacita i andezita u Rudovcima i Baroševcu, kao i erozijom otkrivenih dubinskih stena granita u Brajkovcu. Istraživanjem na ovom području, do dubine od oko 50m mogu se izdvojiti sledeće litogenetske sredine:

-vulkanogeni sedimenti

-tercijarni sedimenti

-kvartarni sedimenti

-paleozojski kristalasti škriljci

Paleozojski kristalasti škriljci su izgrađivali priobalne delove nekadašnjeg Panonskog mora, u kome su se tokom neogena taložili sedimenti nastali njihovim spiranjem. Škriljci su pod uticajem granodiorita pretrpeli kontaktni metamorfizam. U zavisnosti od stepena metemorfizma razvijeni su: filiti, liskunski škriljci ili gnajsevi. Škriljci su neujednačeno isprskali i praktično vodonepropustivi. Vulkanogeni sedimenti prestavljaju deo intruziva granodioritske magme koji je probio i metarmorfisao paleozojske sedimente u periodu karbona do donje krede. Malo su vodopropusni ili su vodonepropusni. Pojavljuju se uglavnom u vidu ploča debljine 5 do 12 m. Tercijarni sedimeti su stvoreni u pliocenu i uglavnom prestavljaju podinu kvartarnih naslagama. Pojavljuju se na dubini od 1 do 20 m. Peskovito glinoviti sedimenti su:

1) Pesak se pojavljuje u vidu proslojavanja u prašinovitoj glini. Pesak je ujednačenog sastava, sitnog do srednjeg zrna, čist i sive boje. Vodozasićen je, lako ocedljiv i vodopropustiv.

2) Prašinovita glina se javlja u vertikalnom raslojavanju ili horizontalnom isklinjavanju sa ostalim pliocenskim sedimentima. Glina je homogena, masivna, tvrda, slabo vodopropusna, bezvodna, a u prisustvu vode bubri i smanjuje mehanička svojstva. Kvartarne sedimente čine:

-terasno šljunkovito

-peskoviti sedimenti

-eluvijalno-deluvijalna glina

-deluvijalna glina

-proluvijalni nanos

-aluvijalni nanos

-koluvijum aktivnih i umirenih klizišta

HIDROLOŠKE KARAKTERISTIKE

Sve reke ovog kraja pripadaju slivu reke Kolubare, i posredno ili neposredno se slivaju u nju.

-KOLUBARA je pritoka Save i nastaje od Obnice i Jablanice 1km uzvodno od Valjeva. U Savu utiče istočno od Obrenovca. Duga je 86,4km, a površina njenog slilva je 3641km. Ima siroku aluvijalnu ravan, koja dostiže širinu i do 3km. Mali generalni pad reke Kolubare od 0,15% i velika količina nanosa uzročnici su neustaljenog toka reke. Proizvod toga bila su česta meandriranja reke, pri čemu se stvarao veliki broj mrtvaja i zamočvarenih terena. Kolubara teče duž cele zapadne granice opštine Lazarevac.

-LJIG je najveća desna pritoka Kolubare, duga 33 km. Teče proširenom dolinom koja se postepeno sužava prema ušću. Ljig čini jugozapadnu granicu opštine Lazarevac, a sa teritotije ove opštine prima pritoke Onjeg i Grabovicu.

-LUKAVICA je rečica koja protiče kroz Lazarevac. Izvire ispod Stubičkog Visa i uliva se u Kolubaru.

-PEŠTAN je dobio ime po veoma peskovitom koritu. Izvire na severnoj strani Bukulje. Teče pravcem jugoistok – severozapad. Posle 33 km toka, uliva se u Kolubaru kod Vreoca.

-TURIJA izvire ispod Kosmaja. Duga je 36 km, uliva se u Kolubaru. Od pritoka ona prima Sibničku reku, Seonu i Beljanicu. Ranije, ćudi ovih reka, kao što su promene toka i česta meandriraja, praktično su isključena regulacijom i izmeštanjem većine pomenutih reka u donjim tokovima. Na teritoriji opštine Lazarevac postoji veći broj manjih jezera i bara. Ona su nastala od starih korita Kolubare i njenih pritoka, takozvane mrtvaje, ili čovečjom aktivnošću prilikom eksploatacije uglja ili peska. Ovo područje je veoma bogato podzemnim vodama, čije poznavanje je od značaja za vodoprivredu i rudarsto. U peskovito - šljunkovitom sedimentima tercijara i kvartara egzistira više vodonosnih slojeva:

-izdan u aluvujalnim peskovima i šljunkovima

-izdan u šljunkovima i peskovima jezerske terase

-izdan u gornje pontskim peskovima

-međuugljeni vodonosni sloj, u sloju peska između I i II ugljenog sloja.

-podinski vodonosni horizont u donje pontskim peskovima, ispod ugljene serije.

KLIMATSKE KARAKTERISTIKE

S obzirom na geografsku širinu i karakteristike reljefa u ovom području zastupljena je umerenokontinentalna klima. Meteorološki podaci se uzimaju iz meteoroloških stanica u Zeokama i Kaleniću koje su napravljene za potrebe površinskih kopova. Prema podacima meteorološke stanice Kalenić u periodu od 1974. do 1986. godine dobijeni su neki karakteristični podaci:

-Temperatura vazduha: Prema podacima merenja temperatura vazduha na meteorološkoj stanici Kalenić u periodu od 1974.-1986. godine dobijeni su sledeći podaci:

-srednje dnevne temperature vazduha: zima 1.7°C proleće 10.1°C leto 19.5°C jesen 10.6°C; srednje mesečne temperature vazduha su najniže u januaru (+0.5°C), a najviše u julu i avgustu (19.8°C); apsolutna minimalna temperatura vazduha registovana je u januaru i iznosila je –20.6°C; apsolutna maksimalna temperatura vazduha registrovana je u avgustu 1998. godine i iznosila je 36°C (nezvanično, u julu 2007. godine izmereno je 42°C).

Analizom registrovanih podataka dolazi se do sledećih zaključaka:

-razlika izmedju minimalne i maksimalne mesečne temperature vazduha javlja se u februaru mesecu i iznosi preko 50°C

-apsolutna godišnja kolebanja temperature vazduha je skoro 70°C

-u godini ima svega tridesetak dana sa srednjim dnevnim temperaturama ispod 0°C

-srednji broj smrznutih dana sa registrovanom minimalnom temperaturomispod 0°C iznosi oko 74 dana (po mesecima: januar oko 24 dana, februar oko 17 dana, mart oko 11 dana, april oko 11 dana, oktobar oko 2 dana, novembar oko 7 dana, decembar oko 16 dana)

-srednji broj hladnih dana sa registrovanim maksimalnim temperaturama vazduha ispod –10°C u godini je 12.4 dana.

-srednji broj ledenih dana sa registrovanim maksimalnim dnevnim temperaturama ispod 0°C u godini je 18.2 dana.

Temperatura zemljišta: Prema podacima merenja temperatura zamljišta na dubini 50 cm. Od površine terena dobijeni su sledeći rezultati:Januar: 2.9°C , februar: 4,4°C, mart: 6,0°C, april: 9,5°C, maj: 13,2°C, juni: 18°C, juli: 20°C, avgust: 20,9°C, septembar: 18,2°C, oktobar: 14,8°C, novembar: 9,6°C, decembar: 5,0°C. Nije registrovano zamrzavanje tla na ovoj dubini.Najniža registrovana temperatura zemljišta je u januaru i iznosila je 2,2°C, a najviša registrovana u avgustu i iznosila je 23,1°C.

Padavine: Analizirajući podatke o padavinama uzetih sa stanice Kalenić za period 1974.-1984., zapaža se sledeće:

-maksimalne dnevne padavine su u junu mesecu

-minimalne dnevne padavine su u januaru mesecu

-najveće mesečne padavine su u junu mesecu 170mm, a najmanje u zimskim mesecima i iznose 83.5 mm

-najviše godišnje količine padavina zabeležene su 1977.g. i iznose 910,1mm, a najmanje 1983.g. i iznose 539,1 mm

-godišnja kolebanja količine padavina se kreće do 380 mm

-prosečna godišnja količina padavina u razmatranom periodu iznosi 748 mm

Za pojave snežnog pokrivača od novembra do početka marta, može se očekivati da trajanje snežnog pokrivača iznosi:

-za pokrivač do 1 cm traje oko 35 dana

-za pokrivač debljine do 10 cm traje oko 17 dana

-za pokrivač debljine do 30 cm traje oko 5 dana

-za pokrivač debljine do 50 cm traje oko 1 dan

Opšta karakteristika vremenskog rasporeda padavina ukazuje na raspodelu padavina svojstvenu kontinentalnom klimatskom režimu.

Vetrovi: Najčešće se javljaju vetrovi pravca pružanja severozapad, jugoistok i zapad. Brzina vetra se kreće od 0,1 do 6,5 m/s.

BILJNI I ŽIVOTINJSKI SVET

Kraj je bogat šumom. Šumski tereni mogu se razvrstati u dva dela: brežuljkasti i ravničarski.

U ravničarskim raste hrast i cer, a na brežuljkastom raste brest i klen. Klimatski i zemljišni uslovi su veoma pogodni za gajenje svih glavnih kultura poljoprivrede: kukuruz, povrće, voće, repa, suncokret i dr.

Životinjski svet je razvrstan. Od divljači najviše ima fazana, zečeva, srna i lisica. Od domaćih zivotinja najviše se gaje svinje, živina i goveda, a ređe konji i ovce.Vode ovog kraja bogate su ribom, naročito u delovima opštine gde nema značajnih ljudskih aktivnosti.

PRIRODNA BOGASTVA

Ekonomski najvažnije prirodno bogastvo ovog kraja prestavlja UGALJ - lignit. Opština Lazarevac raspolaže velikim rezervama uglja skoncentrisanim u više istražnih i istražno otkopnih polja. Ugalj se nalazi na dubini od 20 do 22m, u proseku. Kvalitet lignita koji se eksploatiše spada u red nisko kvalitetnih goriva sa visokim sadržajem vode i pepela. Na teritoriji naše opštine procenjuje se da rezerve lignita iznose blizu 2,5 milijarde tona. Mali je procenat vanbilansnih rezervi, tj. onih rezervi gde je debljina uglja ispod 2m. Kolubarski ugljeni basen nije samo veliko ležiste uglja lignita, nego i nemetaličkih mineralnih sirovina. Ležiste DIJATOMEJSKE ZEMLJE nalazi se na polju “B“. Javlja se u vidu jednog kontinualnog sloja, na površini od oko 1 km2. Ležište ima izdužen oblik. Dijatomejska zemlja se javlja u vidu jednog sloja debljine od 0,20 do 0.30m. Materijal za stvaranje ovog ležišta dali su skeleti izumrlih algi dijatomeja. Starost ovog ležišta dijatomejske zemlje određena je kao gornje pontijska. Čista dijatomejska zemlja je bele boje. To je organogena stena koja pretežno sadrži skelete jednoćelijskih algi dijatomeja. Najvažnija komponenta je SiO2, dok ostatak čine razne primese oksida gvožđa, kalcijuma i magnezijum karbonata. Ukupne rezerve dijatomejske zemlje iznose negde oko molion tona. Obzirom na nesagorljivost i nizak koeficijent toplne provodljivosti, ovaj materijal prestavlja najstariji termoizolacioni materijal. Osušena i samlevena dijatimejska zemlja upotrebljava se kao termoizolaciono brašno i kao sredstvo za filtriranje. Ima široku primenu: u industriji hartije, boja i lakova, za izradu nezapaljivih pasta, hidroizolacionih materijala, azotnih đubriva, plastičnih masa, za izolaciju od zvuka i toplote, kao absorbens, za dobijanje vodenog stakla, emajla, glazura, dodaje se cementu da bi beton bio otporan na promene temperature i dodaje se nitroglicerinu u proizvodnji eksploziva. Dosadašnja ispitivanja uglja u Kolubarskom basenu ukazuju na mnoge pojave i ležista KVARCNOG PESKA u okviru ugljonosne serije. Peskovi se javljaju u: povlati uglja, između ugljenih slojeva podini ugljene serije, bilansni i vanbilansni. Kvarcni pesak ima široku primenu: u livničnoj industriji, za proizvodnju gas-betona, ravnog i ambalažnog stakla, staklenog vlakna, kao prirodno punilo u hemijskoj industriji i u građevinarstvu. ŠLJUNAK pripada kvartarnim sedimentima i leži iznad uglja. Ukupne rezerve šljunka na “Tamnavi - istočno polje” iznose 61.790.000m3. Šljunkovi se mogu koristiti: za proizvodnju agregata za beton i armirani beton, kao tamponski sloj podloge u putogradnji i bitumeniziranog nosećeg sloja podloge puteva. OPEKARSKA GLINA se u povlati uglja neposredno ispod obradivog tla, a iznad kvartarnih peskova i šljunkova. Debljina sloja u proseku iznosi 6 do 7 m. Geološke rezerve opekarske gline iznose: za Tamnavu – istocno polje oko 61.000.000m3.Ove gline imaju široku primenu u opekarskoj industriji, i to za proizvodnju: fasada i gater opeka, šupljih i monta blokova, crep i drenažne cevi.

Infrastruktura

SAOBRAĆAJ

Što se tiče saobraćaja, teritoriju opštine Lazarevac karakterišu magistralni put Beograd-Gornji Milanovac M22 i magistralna pruga Beogrd – Bar, koji prolaze pravcem sever-jug kroz gotovo celu teritoriju opštine. Drugi po značaju je magistralni put M4, koji povezuje Valjevo i Aranđelovac. On se pruža pravcem istok-zapad. Značajno je razvijena mreža regionalnih puteva. Najznačajniji regionalni putevi su: R203 Stepojevac-Brajkovac i R201 Stepojevac-Kruševica. Mreža lokalnih puteva i ulica je takođe dosta razvijena. Od velike je važnosti industrijska pruga koja povezuje industrijske pogone rudarskog basena u Rudovcima, Barševcu, Vreocima, Velikim Crljenima, sve do termoelektrane „Nikola Tesla” u Obrenovcu. Ovom prugom se godišnje preveze 20.000.000 tona lignita.
Lazarevac je van plovnih puteva.Najbliži putnički aerodrom je "Nikola Tesla".
Mreža saobraćajnica na teritoriji opštine Lazarevac se permanentno unapređuje.

VODOPRIVREDA

REGULACIJA VODOTOKOVA

Sve reke pripadaju slivu Save, a najznačajnija je Kolubara koja protiče zapadnom granicom opštine. Ona je u većem delu toka regulisana. Ostale reke su pritoke Kolubare i nemaju značajne kapacitete vode, ali njihov bujični karakter, u donjim tokovima ovih reka , mož prićiniti velike štete. Zbog toga su korita Lukavice, Peštana i Turije regulisana u donjem toku.

VODOSNABDEVANJE

Akumulacije podzemnih voda su značajne, naročito u aluvijalnim ravnima reka. Na bazi ovoga je razvijeno nekoliko sistema za crpljenje tih voda:
- regionalni sistem „Nepričava”
- opštinski sistem „Peštan”
- lokalni sistem „Vreoci”, „Medoševac” i „Veliki Crljeni”
Ovi sistemi imaju razvijenu vodovodnu mrežu i postrojenja za prečišćavanje vode.Ostali vodovodni sistemi su izrazito ograničeni na lokalni karakter.

UPOTREBLJENE VODE

Izuzev sistema za prečišćavanje otpadnih industrijskih voda termoelektrane „Kolubara” u Velikim Crljenima i „Prerade uglja” u Vreocima, ne postoje drugi sistemi za prečišćavanje upotrebljene vode.

MELIORACIJE

Melioracioni sistemi su namenjeni pre svega poboljšavanju vodnih uslova za poljoprivrednu proizvodnju, ali i regulisanju nivoa podzemnih voda u naseljenim područjima. Na Lazarevačkoj teritorji melioracioni sistemi se karakterišu sa nekoliko uređenih korita: Beljanica, Turija, Peštan, Lukavica, Očaga i akumulacija Mirosaljci. Sistemi za navodnjavanje nisu razvijeni.

ELEKTROENERGETSKA MREŽA

Zbog položaja termoelektrane „Kolubara” u VelikimCrljenima i termoelektrane „Kolubera- B” koja je u izgradnji,razvijen je sistem magistralnog transporta električne energije. Adekvatno tome, na zavidnom je stepenu razvijenosti distributivnaenergetska mreža. Ona sadrži tri trafostanice snago po 110 kV i velikim broj trafostanica od po 35 kV.

DALJINSKO GREJANJE

Proizvođači industrijske toplote su toplana u Vreocima i termoelektrana toplana u Velikim Crljenima.Oni obezbeđuju parno grejanje za naselja:
- Lazarevac - pokriveno oko 70%
- Veliki Crljeni - pokriveno oko 30%
- Vreoci - oko 20% stanova
Sistemi za daljinsko parno grejanje su u stalnoj ekspanziji.

TELEKOMUNIKACIJE

Za potrebe grada Lazarevca i okolnih mesta izgrađena je ATC „Lazarevac” sa oko 8.000 telefonskih priključaka, a opsluživće i naselja van područja grada Lazarevca.
Dosadašnji razvoj grada pratio je i odgovarajući razvoj PTT saobraćaja na ovom području.

KOMUNALNO UREĐENJE

Više naselja je obuhvaćeno komunalnim uređenjem: Lazarevac, Veliki Creljeni, Rudovci, Dudovica i druga.
Uklanjanje smeća
Tretman smeća obuhvata dve faze:
- fazu sakupljanja sekundarnih sirovina u primarnom krugu pre odlaganja u kontejnere
-fazu higijenskog deponovanja u ekološki adekvatno odabranom otvorenom kopu rudarskog basena, sa sprovedenom zaštitom vode i vazduha
Javna groblja
Svako naslje u opštini ima svoje groblje. Što se tiče Lazarevca, gradsko groblje koje se nalazi na putu za Burovo je planski uređeno.
Zelene površine
Parkovi, drvoredi, predbašte i drugi načini ozelenjavanja naselja spadaju u posebnu kategoriju uređenja naselja. Odvijaju se prema mogućnostima, istovremeno sa izgradnjom ili naknadno. U Lazarevcu celokupan sistem zelenih površina je povezan sa neposrednom okolinomi njegovim pejsažem.

Ustanove

Važne gradske ustanove


OBJEKTI DRUŠTVENE INFRASTRUKTURE
Ovi objekti se nalaze samo u većim naseljima u opštini.
Pijace su uglavnom improvizovane i lokalnog karaktera, osim pijaca u Lazarevcu i Velikim Crljenima.
Poštanski objekti postoje u Lazarevcu i u svim sekundarnim mestima u opštini. Vatrogasna služba postoji u Lazarevcu, Rudovcima i pri svim većim industrijskim pogonima u opštini.

ZDRAVSTVENE USTANOVE

Dom zdravlja „Đorđe Kovačević” u Lazarevcu u potpunosti i po svom kapacitetu i funkcionalnoj strukturi službi u njemu, odgovara standardima zdravstvene zaštite za grad srednje veličine kakav je Lazarevac. U sklopu doma zdravlja u Lazarevcu, sva veća naselja imaju ambulante, koje rade u sastavu doma zdravlja.
VASPITNO – OBRAZOVNE USTANOVE
PREDŠKOLSKE USTANOVE
Dečje vrtiće imaju sva veća naselja u opštini: Lazarevac, Veliki Crljeni, Vreoci, Rudovci, Stepojevac i druga. U Lazarevcu postoje četiri dečja vrtića u okviru kojih se nalaze jaslice, kao i grupe dece predškolskog uzrasta.

OSNOVNE ŠKOLE

U Lazarevcu postoje tri osnovne škole za učenike od I do VIII razreda. Sva naselja imaju osnovne škole do IV razreda, dok se osmogodišnje škole osim u Lazarevcu nalaze u : Stepojevcu, Velikim Crljenima, Dudovici, Vreocima, Rudovcima i Junkovcu.

SREDNJE ŠKOLE

Na teritoriji opštine postoje samo gimnazija i tehnička škola.

DOMOVI KULTURE

Svako naselje u opštini ima svoj dom kulture. Dom kulture u Lazarevcu je najveći i ima najviše funkcija. Pored velike i moderne sale za filmske i pozoršne predstave tu su još gradska biblioteka, galerije i druge prostorije za kulturno-zabavne delatnosti.

TURISTIČKO – UGOSTITELJSKI OBJEKTI

Turizam u smislu hotelskih kapaciteta ili sličnih boravišnih objekata nije deficitaran. Ipak se za buduće potrebe predviđa izgradnja manjeg motela u rekreaivnom centru „Očaga” i proširenje hotela „Vis”. Turstičke objekte bi trebalo graditi na turističkim lokalitetima gde su značajne prirodne vrednosti: Stubički vis, Kruševica i slično.
Ugostiteljstvo u sektoru male privrede je razgranato u svim nasljenim mestima i po svojim kapacitetima odgovara potrebama stanovništva.

OBJEKTI ZA SPORT I REKREACIJU

Na teritoriji opštine Lazarevac postoji veliki broj sportsko-rekreativnih centara i sportskih terena. Najveći sportski centar je sportski centar „Kolubara” u Lazarevcu koji se sastoji od fudbalskog stadiona sa pomoćnim terenom, betonskih igrališta za košarku, odbojku i rukomet, stare sale „Partizan”. Nove velike i pomoćne sale,zatvorenog bazena i ostalih pratećih objekata. U Lazarevcu se nalzi i sportsko- rekreativni centar „Očaga” sa jezerom, šumom i terenima za rekreaciju. Veliki sportski centar „TEK” u Velikim Crljenima osim fudbalskog terena obuhvata zatvoreni bazen, betonsko igralište za košarku, teretanu i ostale pomoćne objekte. Ostala mesta imaju manje sportske centre ili samo fudbalske terene.

SPOMENICI KULTURE

Kulturno-istorijsko nasleđe Lazarevca ne obiluje spomenicima ili zaštićenim ambijentalnim celinama.
I zaštićeni spomenici kulture pimarnog značaja predviđeni za trajno čuvanje:
- Crkva Svetog Dimitrija – Spomen kosturnica izginulih ratnika u Kolubarskoj bici 1914. godine
- groblje varoško deo iz XIX veka
- Crkve brvnare u Vreocima i Brajkovcu
II istorijski objekti posebnih vrednosti predviđenih za strožiji postupak:
- zgrada u ulici Kralja Petra broj 1.
- zgrade u ulici Karađorđeva broj 4, 10, 12 i 28.
III u zaštićene objekte spada:
- lokalitet „Vrače brdo” spomen park Dimitriju Tucoviću

Udruženja

Udruženje pčelara "Carnica"

Udruženje pčelara "Budućnost"

Ribolovačko društvo "Turbina"

KUD "Turbina"

KUD "Kolubara"

Savez amatera

Udruženje građana "HOPE"

Društvo za pomoć mentalno nedovoljno razvijenim osobama

Romsko humanitarno udruženje "ROM"

Društvo "ROM"

Lovačko udruženje "Fazan"

Ekološko društvo Vreoci

Sportski klubovi

Sportski klubovi u Lazarevcu


Košarkaški klub Kolubara Mladost

Košarkaški klub Kolubara

Lovačko društvo Fazan

Omladinski odbojkaški klub Kolubara

Šahovski klub Radnički Rudovci

KickBox klub Kolubara

Fudbalski klub Kolubara

Šahovski klub Kolubara

Rukometni klub Kolubara

Fudbalski klub Borac

Omladinski odbojkaški klub Lazarevac

Planinarsko društvo VIS

Ženski fudbalski klub LASK

Plivački klub "Kolubara"

Plivački klub "TEK"

Ribolovno društvo Turbina

Fudbalski klub Radnički Rudovci

Fudbalski klub Turbina


Stonoteniski klub Kolubara

Karate klub Lazarevac

Karate klub Rudar

Košarkaški klub Lazarevac

Atletski klub Lazarevac

Plesni klub RMP

Plesni klub Kolubara

Karate klub Zenit

Teniski klub Kolubara

Verski objekti

Verski objekti na teritoriji Lazarevca


Na teritoriji opštine postoje postoji veliki broj hramova:

U panorami Lazarevca lepotom i skladom linija ističe se crkva Svetog velikomučenika Dimitrija, podignuta na uzvišenju iznad samog gradskog centra. Ova crkva ja jedinstvena građevina i van granica naše zemlje. Unjenoj kripti pohranjene su kosti nastradalih u Kolubarskoj bici, jednoj od najznačajnijih u Prvom svetskom ratu. Pored kostiju srpskih ovde su i kosti neprijateljskih - austrougarskih vojnika (oko 30000). U crkvi su osim prikaza bitke sa rasporedima vojski i nazivima jedinica koje su učestvovale i fotografije iz tog perioda, potresno svedočanstvo o stradanju naroda i njegove vojske. Crkva je građena od 1938. kao kopija crkve u Oplencu, završena 1949. i obnavljana u više navrata.

Radovi na oslikavanju unutrašnjosti su u toku.

Crkva je bogato osvetljena pa se osim sa Ibarske magistrale noću vidi i iz aviona.

Krsna slava grada Lazarevca je silazak sv. Duha na apostole- Pedesetnica (prve Trojice) koja se obeležava službom u hramu, lomljenjem slavskog kolača i litijom gradskim ulicama.

Crkve brvnare - Nastanak ovih crkava vezuje se za dugo ropstvo srpskog naroda pod turskim osvajačem koji nije odobravao bogosluženja. Narod je onda na zabačenim mestima gradio crkve koje su po svemu ličile na kuće, a mogle su i da se premeštaju u slučaju potrebe. Crkve brvnare postoje u Vreocima, Baroševcu i Brajkovcu.

Brajkovačka crkva je u živopisnom okruženju starih stabala, još uvek nevidljiva oku neupućenog prolaznika. Sa severne strane crkve nalazi se kamena ploča sa natpisom: *zde počivaet rab božij jerej Ranko Dmitrović, 1820.*. To je grob popa Ranka iz Rudovaca, jednog od istaknutih organizatora Drugog srpskog ustanka i odvažnog učesnika okršaja sa Turcima.

Manastir Bogovađa - Selo Bogovađa nalazi se 14 kilometra jugozapadno od Lazarevca.U Bogovađi je istoimeni manastir, osnovan 1545. On je tokom svoje istorije bio važan centar društvenog života naroda ovog kraja. Još u 16. i 17. veku imao je školu. Manastir je bio spaljen 1789. Narodni prvak, sveštenik,slikar i drvorezbar Hadži-Ruvim je sa učenikom Hadži-Đerom podigao novu crkvu i konake (1791.-1794.) i verovatno izradio ikonostas. Hadži Ruvim je bio arhimandrit manastira od 1796. i u to vreme manastir je postao važno središte otpora protiv turske vlasti. 1805. Bogovađa je bila središte Praviteljstvujuščeg sovjeta i u okviru manastirskog kompleksa sačuvan je stari konak u kome je sovjet zasedao.

Manastir je ponovo spaljen 1813. Na temeljima crkve 1852. podignuta je današnja, dok su konaci građeni 1858. i 1884.godine. Novi ikonostas slikan je 1858.

Vrače brdo u selu Ćelije, iznad Ibarske magistrale, je uzvišenje koje dominira delom terena prema Kolubari i Lajkovcu. Ono je svoju slavu steklo u Kolubarskoj bici - najvećoj u Prvom svetskom ratu. U bici je 1914. poginuo prvak Socijaldemokratske stranke, Dimitrije Tucović. Na tom mestu je podignuto spomen obeležje (kameni obelisk sa opsegom). Okolina spomenika je omiljeno izletište Lazarevčana zbog prelepog pogleda prema kolubarskoj dolini.

U narodu postoji verovanje da su ovde deo života proveli, u manastiru podno brda, Sveti vrači Kuzman i Damjan i da brdo po njima nosi ime. Taj manastir je sagrađen u 14. veku i od njega postoje samo temelji.

Danas je na tim temeljima crkva - spomen kosturnica poginulima u Kolubarskoj bici, koja je završena 1924. godine. Jedan od zadužbinara je bio kralj Aleksandar I Karađorđević. To je bio razlog da je postojanje ove crkve decenijama prećutkivano te da je i danas malo poznata. Kosti iz njene kripte su prenešene u kosturnicu u Lazarevcu, tako da je samo manji deo ostao, i on je dostupan posetiocima. Crkva je posvećena Svetom velikomučeniku Georgiju. Za posetu crkvi treba se javiti svešteniku iz sela Petke.

Spomenici kulture

Kulturno-istorijsko nasleđe Lazarevca ne obiluje spomenicima ili zaštićenim ambijentalnim celinama.

I zaštićeni spomenici kulture pimarnog značaja predviđeni za trajno čuvanje:
- Crkva Svetog Dimitrija – Spomen kosturnica izginulih ratnika u Kolubarskoj bici 1914. godine
- groblje varoško deo iz XIX veka
- Crkve brvnare u Vreocima i Brajkovcu

II istorijski objekti posebnih vrednosti predviđenih za strožiji postupak:
- zgrada u ulici Kralja Petra broj 1.
- zgrade u ulici Karađorđeva broj 4, 10, 12 i 28.

III u zaštićene objekte spada:
- lokalitet „Vrače brdo” spomen park Dimitriju Tucoviću

KULTURNO UMETNIČKA DRUŠTVA

KUD Abrašević osnovan je 1921.godine. U početku je razvijao intezivan rad kroz: dramsku, folklornu, literalnu i horsku sekciju. Godine 1952 menja ime i nastavlja pod nazivom "Dimitrije Tucovic". Na podrucju SO Lazarevac rade jos četiri kulturno umetnička društva i to u: Velikim Cljenima, Vreocima, Rudovcima i Junkovcu. U ovim društvima okupljeno je preko 300 aktivnih članova. Većina društava učestvovala je na raznim festivalima i kulturnim smotrama u zemlji, a imali su i brojna, vrlo zapažena gostovanja u inostranstvu.


BIBLIOTEKE

U gradu postoji matična biblioteka koja rukovodi knjižnicama i čitaonicama na području opštine.


Dom kulture Lazarevac u kojem se nalazi: gradska biblioteka, teatar, galerija...

Broj knjiga iznosi preko 20.000 primerka naših i stranih pisaca. Biblioteka kao i čitaonice na području opštine pretplaćena je na dnevne listove i casopise. U biblioteci i knjižnicama evidentirano je preko 10.000 redovnih čitalaca. Knjižni fond u biblioteci popunjava se svake godine novim izdanjima i savremenom literaturom. Matična biblioteka organizuje izložbe knjiga, književne večeri i na drugi način propagira širenje knjige.

Istorija

PRAISTORIJA

Prirodna plodnost zemljišta i blaga klima privlačili su praistorijske ljude da se tu nastane. Paleolitski nalazi otkriveni su na mnogim njivama u Arapovcu i Mirosaljcima. U neolitu su ovde postojala brojna naselja što svedoče pronađeni predmeti na lokalitetu Stubički vis.

Ova oblast je bila naseljena Tračanima, a u IV veku pre nove ere naseljavaju je Kelti-skordisci.

RIMSKO DOBA

Sredinom II veka pre nove ere u ovaj kraj prodiru Rimljani. Tu se naseljavaju isluženi vojnici Flavijeve legije, koji su kao veterani uz novac dobijali i veće zemljišne posede. Osnivaju Rimska naselja, a na brežuljcima Kolubare sadi se vinova loza. Život je bujao sve do III veka kada počinju najezde varvara.

Podelom Rimskog carstva ova oblast je pripala Vizantiji. 441. godine upadaju Huni pod vođstvom Atilom I pustoše ovaj kraj. Posle toga slede najezde Gepida, Sarmata i istočnih Gota, koji su se tu zadržali do 448. godine, kada Vizantija ponovo uspostavlja vlast. U VI veku upadaju Avari, uz koje su ovamo došli i Sloveni. Avari su vremenom isčezli, dok su se Sloveni zadržali do danas. Pošto Sloveni nisu imali organizovanu vlast bili su pod upravom Vizantije. Pored čestih upada Huna, Bugara i Mađara, Vizantija uspeva da održi vlast sve do početka XIII veka.

SREDNJI VEK

Od 1232.godine ovaj kraj se nalazi pod Mađarskom vlašću. Mađarski kralj Vladislav je 1284. godine ustupio svom zetu Dragutinu Beograd i Mačvanski Banat kojem je pripao i ovaj kraj.

Posle smrti kralja Dragutina na vlast dolazi njegov brat kraj Milutin. Do početka XVI veka vlast je često prelazila iz Srpskih u Mađarske ruke.

Turska vojska pod vođstvom Sulejmana Veličanstvenog 1521. godine zauzima Beograd i pustoši ovaj kraj.

TURSKI PERIOD

Kada su Turci osvojili Srbiju, ova oblast je kao i čitava Srbija ušla u sastav Smederevskog Sandžaka, a kasnije Beogradskog pašaluka. Rat između Austrije i Turske krajem XVII veka, donosi stanovništvu ove oblasti velika stradanja, pa dolazi do velike seobe Srba pod Arsenijem Čarnojevićem. Austrija 1717. godine ponovo osvaja ovaj kraj, ali 1737. Godine Turci se vraćaju i od 1739.godine ponovo vladaju. Austrijsko-Turski rat i kuga, krajem XVIII veka su opustošili večinu naselja u ovom području. Povratak dahija u Srbiju 1799. godine i njihova nasilnička uprava izaziva nezadovoljstvo kod naroda, koji vrše pripreme za ustanak. Doznavši za ovo, dahije su sečom knezova pokušale da spreče ustanak. Među prvima koje su dahije ubile bio je knez Stanoje Mihailović iz Zeoka. Od izbijanja I Srpskog ustanka 1804. godine, pa sve do povratka Turaka 1813. godine ovaj kraj je bio slobodan. Kada je Miloš Obrenović 1815.godine digao II Srpski ustanak, narod ovog kraja je odmah stao uz njega. Posle pregovora sa Marasli Ali Pašom, prilike u Srbiji su se smirile. Obnavljaju se crkve u Baroševcu, Vreocima i Šopicu i grade se nove. Administrativnom podelom na srezove 1836. godine ovaj kraj je pripao Kolubarskom srezu, čije je središte bilo Šopić. Po popisu iz 1846. godine Šopic je imao 95 kuća i 578 stanovnika.

OSNIVANJE LAZAREVCA

Posle proglašenja nezavisnosti Srbije 1878. godine ova oblast se, zbog blizine Beograda i jače trgovine sa Austrijom, brzo razvija. Selo Šopić je 1882.godine proglašeno za varošicu. Breg Zbegovac, kod Šopića, idealnog položaja privlačio je žitelje varošice Šopić, a i doseljenike sa strane. Prvu kuću na Zbegovcu sagradio je Negovan Nedeljković iz Šopića 1858. godine. Naselje na brdu Zbegovac se sve više naseljava i otvaraju se zanatlijske radnje, zadruge, kafane i trgovačke radnje. Novodoseljeni trgovci i zanatlije Zbegovca su želeli da osnuju svoju opštinu i tako dolaze u sukob sa vodećim ljudima iz Šopića. 1882. godine ovo bezimeno naselje dobija Zdravstvenu zadrugu, poštu i telegraf. Od 1885. godine u Lazarevcu se nalazi sreski sud. Na Lazarevu subotu 24.04.1887.godine u Zbegovcu je održan zbor. Sa ovog zbora je u skupštini kraljevine Srbije upućen zahtev da se naselju na Zbegovcu daruje ime i odobri osnivanje opštine. Vlasti Šopića su poslali pismo skupštini o neslaganju, jer se do tada u Šopiću nalazilo sedište sreza. Narodna Skupština Kraljevine Srbije je dobijeni zahtev građana sa brda Zbegovac posle dvogodišnjeg osporavanja predala Ministarskom Savetu radi udovoljenja želja građana. Savet je odlučio da 1889. godine bezimena varošica dobije ime Lazarevac, u čast srpskog kneza Lazara Hrebeljanovića. Naime, te godine je pripremana proslava 500 godišnjice boja na Kosovu. Ceo događaj je propraćen 28. juna 1889. godine u "Srpskim novinama" koje je uređivao Pera Todorović. Prva škola počela je da radi 1.10.1889. godine (nova školska zgrada je useljena 1906. godine). Lazarevčani su uspeli da iz sela Šopica presele sedište sreza kolubarskog 1895. godine. Religiozne običaje Lazarevčani su obavljali u crkvi u Petki, jer su im Šopicani to zabranjivali. Problem je prevaziđen nakon nekoliko meseci. Proglašenjem za sresko mesto Lazarevac se razvija kao upravno i privredno središte ove oblasti i naglo napreduje. Veliki uticaj na razvoj imala je raskrsnica puteva ka Beogradu, Rudniku i Aranđelovcu. Ovim putevima je ubrzan promet i intezivnije naseljavanje varošice. Početkom XX veka Lazarevac dobija poštu, apoteku i prvog lekara. Veliki uticaj na razvoj Lazarevca imala je izgradnja železničke pruge Valjevo - Mladenovac 1908.godine.

I SVETSKI RAT

Odmah po Austro-Ugarskoj objavi rata Srbiji 1914. godine stanovnici ovog kraja su se u velikom broju odazvali u redove Srpske vojske. Lazarevac je u I svetskom ratu bio poprište odlućujućih bitki za opstanak Srbije. Od 16. novembra do 15. decembra 1914. trajala je Kolubarska bitka. Najkrvavije borbe su vođene radi zauzimanja visova Vračeg brda i Čavke. General Živojin Mišić je posle uspešno okončane bitke dobio čin vojvode. Srpska vojska je uspela da zaustavi brojčano jačeg neprijatelja, dotuče ga i natera na povlačenje preko Save i Dunava. U septembru 1915. godine počinje nova Austrougarska ofanziva. I pored jakog otpora Srpska vojska je morala da se povlači tako da je već krajem oktobra napustila Lazarevac. Stanovništvo ovog kraja mnogo je stradalo, što zbog ratnih operacija, što prilikom povlačenja preko Albanije. Za vreme okupacije od 1915. do 1918. godine Austrougarska vojska je vršila svirepe zločine nad golorukim stanovništvom. Posle proboja Solunskog fronta 1918. godine neprijatelj je potiskivan ka severu tako da je 30. oktobra 1918. godine oslobođen Lazarevac.

PERIOD IZMEĐU DVA SVETSKA RATA

I svetski rat je ostavio teške tragove u Lazarevačkom kraju. Veliki broj ljudi stradao je u ratu, a stanovništvo i privredu je zahvatila velika ekonomska kriza. Po završetku rata 1918. godine lazarevački Solunci su rešili da sve poginule vojnike u Kolubarskoj bitci ponovo sahrane u Lazarevcu. Gradnja spomen kosturnice i crkve počela je 20.8.1938. godine. Osvećenje temelja je obavljeno 8.11.1938. godine, a objekat je završen 1940. godine. Prva bolnica u Lazarevcu sagrađena je 1930. godine. Dobrotvori zgrade, koja je prve pacijente primila 1932., bili su Toma i Ilinka Paunović iz Šopića. U međuratnom periodu osnovano je "Sokolsko" društvo. Gimnastičari su ušestvovali na sletu u Zagrebu 1933. godine kao i na evropskom sletu "Sokola" u Pragu 1934. godine.

II SVETSKI RAT

Dan posle šestoaprilskog bombardovanja Beograda i Lazarevac je bombardovan. Cilj nemačkih bombardera bio je pomoćni aerodrom u neposrednoj blizini Lazarevca. Delimično je stradao grad i njegovo nezaštićeno stanovništvo. Rat ubrzo biva izgubljen i Nemci okupiraju Lazarevac. Ubrzo su na ovom prostoru formirani partizanski i četnički odredi, koji vrše sabotaže i povremene napade na okupatora. Ipak, vodilo se računa i o drugim stvarima, pa je tako, recimo, 01.04.1942. počela sa radom građanska škola. Lazarevac je od okupatora oslobodjen 18. septembar 1944. godine.

LAZAREVAC DANAS

Lazarevac, središte opštine, površine 284 kvadratnih kilometara. Od Beograda, u čijem se sastavu nalazi, udaljen je 55 kilometara. Sa njim je povezan železničkom prugom Beograd - Bar i Ibarskom magistralom. Od 1950. godine počinje industrijalizacija ovoga kraja. Otvoren je Površinski kop Polje "A", a 1952. godine i Polje "B". Eksploatacija uglja se povećavala iz godine u godinu, izgradnjom Polja "D" i istočnog krila na otkopu "Tamnava" u selu Cvetovac. 1955. godine gasi se kolubarski srez i nastaje srez Lazarevac, koji postoji do 1957. godine, od kada se nalazi u sastavu valjevskog sreza, a zatim 1971. opština Lazarevac pripada Regionu Beograd. Na Stalnoj Konferenciji gradova, u Titogradu, 1964. godine odlučeno je da Lazarevac dobije status grada. Industrijalizacija kraja rezultirala je promenom izgleda Lazarevca. 1953. sagrađena je nova jednospratna zgrada pošte. Sadašnja zgrada opštine sagrađena je 1953. godine, a velika i mala sala 1961. godine. Iste godine sagrađena je i zgrada Beogradske banke i sazidana prva samoposluga. Od 1953. počinje izgradnja prvih društvenih stanova. 1959. ozidana je prva robna kuća, a iste godine završena je i osnovna škola "Vojislav Voka Savić". Tehnička škola i Gimnazija su se uselile u novu zgradu 1961. U Titogradu 1964. godine Lazarevac dobija status grada. Hotel "Vis" je počeo da prima goste za doček Nove 1965. godine. Osnovna škola "Dule Karaklajić" počela je sa radom 01. septembra 1972. godine. Dom kulture je počeo sa radom 27. decembra 1977. Grad je dobio svoju radio stanicu koja je emitovala svoj prvi program 28. novembra 1981. godine.